Kinnar Ek Upadev

किन्नर याचा अर्थ स्वर्गातील गाणारे देव! ते यक्ष आणि गंधर्वांसोबत इंद्राच्या दरबारात आपली गायन, वादन आणि नर्तनकला सादर करतात असा प्राचीन, पौराणिक संदर्भ मिळतो. किन्नर हे पूर्ण पुरुष नसतात आणि पूर्ण स्त्रीसुद्धा नसतात. म्हणून त्यांना ‘तृतीयपंथी’ म्हणतात. पुराणांत त्यांना षंढ म्हटलंय. कश्यप ऋषींनी ब्रह्मदेवाचा पुत्र दक्ष प्रजापतीच्या सतरा मुलींशी विवाह केल्यानं पृथ्वीवरील सर्व प्रजाती त्यातून जन्माला आल्या. त्यांपैकी ‘अनिष्टा’ या मुलीपासून यक्ष, गंधर्व, किन्नर आदी उपदेव जन्मास आले, अशा पुराणकथा आहेत. डॉ. रमेश नारायण यांनी अनेक वर्षं या विषयावर अभ्यास केलाय. त्यांच्या समस्यांवर उपायही सुचविले आहेत. ‘किन्नर : एक उपदेव’ हे पुस्तक सिद्ध केलंय. एका उपेक्षित समाजाच्या व्यथा, वेदना मांडल्या आहेत. समाजानं त्यांचा स्वीकार करावा, ही त्यांची प्रामाणिक तळमळ आहे. बहुसंख्य किन्नर अशिक्षित असल्यानं त्यांच्यात शिक्षणजागृती व्हावी, अशी कळकळ ते व्यक्त करतात. त्यांच्या उज्ज्वल भवितव्यासाठी लेखक डॉ. रमेश नारायण या कथानकात अनेक समस्या सहजपणे सांगतात. त्या अत्यंत हृदयस्पर्शी झाल्या असून, वाचकांस अंतर्मुख करणाऱ्या आहेत!