Saundaryanubhav (सौंदर्यानुभव)-Prabhakar Padhye Marathi (novel) Book katha-kadambari

इतर अनेकांप्रमाणे मलासुद्धा कलेची काही वैशिष्टये उत्कटत्याने जाणवलेली आहेत. उदाहरणार्थ, कलेच्या प्रांतात कोणताही अनुभव स्वागतार्ह वाटतो. जीवनात आपण काही प्रकारचे अनुभव शक्य तर मुद्दाम टाळतो. खून पाहण्यास आपण मुद्दाम होऊन जात नाही, आणि खून पाहण्याची लालसा ही आपण एक विकृतीच मानतो. पण हॅम्लेटमध्ये इतके खून असूनही आपण ते नाटक पाहायला आवडीने जातो. गटाराच्या काठी भीक मागत बसलेली गलिच्छ कुरूप म्हातारी पाहायला आपण जाणार नाही, पण तिचे एखादे चांगले चित्र पाहताना आपण भरपूर रेंगाळू.

कलाकृतीचा दुसरा एक जाणवणारा विशेष म्हणजे एक कलाकृती दुसरीला छेद देत नाही. एकाच व्यक्तीने नैतिक व अनैतिक कृत्ये करण्याचा क्रम आरंभिला तर आपण बुचकळ्यात पडू. एकच व्यक्ती देशभक्तीसाठी तुरुंगात गेली आणि तिने हेरगिरीही केली तर आपण गोंधळून जाऊ. निदान ही दोन कृत्ये विसंगत आहेत असे मानू, पण एकाच कवीने देशभक्तिपर व देशभक्तीला छेद देणाऱ्या कविता लिहिल्या तर कदाचित त्याच्या व्यक्तित्वाबद्दल शंका उत्पन्न होईल, पण त्यामुळे त्याच्या काव्यशक्तीबद्दल मनोविक्षेप निर्माण होणार नाही. शेक्सपिअरने ज्यूलियेट व क्लिओपात्रा यांच्या प्रेमाची कहाणी सारख्याच तन्मयतेने रंगविली आहे. केशव-सुतांची स्फूर्तिशाली कविता व त्यांचीच पत्नीबद्दलची काहींना लंपट वाटणारी कविता एकाच लेखणीतून आळी आणि ती आपण सारख्याच जिव्हाळ्याने वाचतो. काळाच्या खडकावर ध्येयाची उदात्त लेणी खोदणारा कवी जीवनाच्या या मामुली प्रकरणात असा कसा हरवतो हा प्रश्न निदान कलात्मकतेच्या दृष्टीने आपण विचारीत नाही. त्याचबरोबर आपण कलावंताच्या चारित्र्याचीही चवकशी करीत नाही. ही गोष्ट आपण गैरलागू मानतो.

कलेबद्दल साधारणपणे आढळून येणारी आणखी एक गमतीदार गोष्ट म्हणजे एखादी कलाकृती बऱ्याच जणांना आवडलेली असते, पण प्रत्येकाला बहुधा ती वेगवेगळ्या कारणासाठी आवडलेली असते. रसिकांच्या एखाद्या गटात एखादे नाटक, अगर कथा, अथवा काव्य, किंवा बोलपट, किंवा शिल्प अगर चित्रकृती उत्तम आहे

Available at Ksagar Book Centre or on www. ksagaronline.com

or call on 9545567862 /02024453065