Jagbharatle Dhatingan (जगभरातले धटिंगण)-Nilu Damale Marathi Book katha-kadambari (Novel) Samakaleen

Jagbharatle Dhatingan (जगभरातले धटिंगण)-Nilu Damale Marathi Book katha-kadambari (Novel) Samakaleen

मनोगत

▶ लोकशाही व्यवस्थेत निवडणूक होते. जास्तीत जास्त मतं मिळणारा पक्ष किंवा पुढारी सत्ताधारी होतो. पण निवडणूक आणि मतदार मॅनेज करता येतात, हा अनुभव एव्हाना साऱ्या जगाने घेतलेला आहे. पैसा, दंडेली, खोटा प्रचार, भ्रम यांच्या जोरावर मतदारांना गंडवता येतं. असे उद्योग करता येणं हे राजकीय कसब आहे. ते कसब ज्याच्याकडे असतं तो माणूस सत्ताधारी होतो. जगातल्या जवळपास सर्व देशांमधलं चित्र हे असंच आहे.

मामला समजावा म्हणून एक वेगळ्या क्षेत्रातलं उदाहरण घेता येईल. न्यायालय. चौकशी यंत्रणेने गोळा केलेले पुरावे आणि आरोप यांची सुनावणी न्यायालयात होते. दोन्ही बाजूंनी युक्तिवाद होतात. दोन्ही बाजू कायद्याचाच आधार घेऊन आरोपीला दोषी आणि निर्दोष सिद्ध करण्याचा प्रयत्न करतात.

या दोन्ही बाजूंचं म्हणणं आणि कायदा यांचा अभ्यास करून न्यायमूर्ती निकाल देतात. पण दरवेळी न्याय मिळतो का? बहुतेक वेळा याचं उत्तर ‘नाही’ असंच द्यावं लागतं. न्यायाची मस्करी होते. वकील आणि न्यायाधीश यांच्यात गूळपीठ असतं. कोर्टात उघडपणे सांगितलं जातं, की तुमच्या बाजूने निकाल लागायचा असेल तर अमुक न्यायमूर्तीसमोर तमुक वकील उभा करा. दोन्ही बाजू त्यांच्या सोईच्या न्यायमूर्तीसमोर खटला जाईल याची खटपट करतात. या खटपटीला ‘कोर्ट क्राफ्ट’ असं म्हटलं जातं. हेही एक कसबच.

सरकारला, मातब्बरांना फायदा होईल असा निकाल न्यायाधीश देतात असंही अनेकदा दिसून आलंय. निवृत्तीनंतर त्यांना कोणती पदं मिळतात यावरून न्यायाधीशांच्या हेतूंबद्दल शंका घ्यायला जागा उरते. गंमत म्हणजे बहुतेक वेळा न्यायाधीश निकाल देतात तो कायद्याचाच आधार घेऊन. औपचारिक वक्तव्य करायचं असेल तर ‘न्यायालयं निःपक्षपाती असतात’ असं म्हणावं लागतं; पण व्यवहारात मात्र तिसरंच घडताना दिसतं. पुरावे नाहीत, पुरावे कच्चे आहेत, या आधारावर गुन्हेगार सुटतात.

Available at Ksagar Book Centre  on www. ksagaronline.com

 call on 9545567862 /02024453065