Doha (डोह)-Shrinivas Vinayak Kulkarni Marathi (novel) Book katha-kadambari

श्रीनिवास विनायक कुलकर्णी यांचे डोह’ हे पुस्तक वाचले म्हणजे ललित लेख या वाड्मयप्रकाराच्या किती कालात्मक संभाव्यता या लेखकाने शोधल्या आहेत हे बघून आलर्य वाटल्याखेरीज राहत नाही हा शोध त्याने काही तरी परिणामकारक लिहून वाचकांना धक्का करायचे आहे या हेतूने घेतलेला नाही. ती त्याच्या सर्जनशील प्रतिभेनी सहजस्फुरणे आहेत. बालपणी लेखक ज्या परिसरात वावरला ते जत. तितली माणसे, तिथला निसर्ग, तिथली प्राणिसृष्टी हे सारे त्याने इये जिवंत केले आहे. त्याबरोबरच बालपणाच्या निरायस वृत्तीने टिपलेले संस्कार आता व्यक्त करताना त्याने प्रौद वयातल्या विश्लेषवा जाणिवेचीही त्याला जोड दिली आहे. असा हा ‘तेव्हा’चा आणि ‘आता ‘चा दुहेरी गोफ त्याने इथे विणला आहे फडके-खांडेकरांच्या काळानंतर ललित लेख या वाङ्मयप्रकाराला साचलेपणा आला होता. मधल्या काळात ललित लेख लिहिणाऱ्या काही लेखकांनी या रूपाची झालेली कोडी फोडून त्यात नवे चैतन्य निर्माण केले. ही जी प्रक्रिया सुरू झाली होती ती ‘डोह’ने एक प्रकारे पूर्णत्वाला नेली असे महणण्यास हरकत नाही

‘डोह’ने एवढेच केले असे नाही. त्याने आणखी एक महत्त्वाचे कार्य केले:

ललित लेखाचे बंदिस्त आणि सांकेतिक स्वरूप पुढील काळातल्या काही समर्थ लेखकांनी बदलले, आणि त्याच्या कलात्मक प्रामाणिकपणावर आणि चैतन्यशील आविष्कारावर त्यांनी भर दिला. त्यामुळे या वाङ्मयप्रकाराच्या कातीय, कोरीव कड़ा नाहीशा झाल्या. तो अधिक लवचीक, प्रसरणशील, मोकळा बनला, इतर वाङ्मयपकार आणि ललित लेख यांच्यामधल्या सीमारेषा अस्पष्ट होत शेवटी पुसून गेल्या. ललित लेखांनी या इतर वाङ्मयप्रकारांना आपल्यामध्ये चपखलपणे सामावून घेतले. ही विकासाची वाट प्रथम ‘होता’ने मोकळी करून दिली.

– शान्ता ज० शेळके (निवडक शान्ता शेळके)

Available at Ksagar Book Centre or on www. ksagaronline.com

or call on 9545567862 /02024453065