Bharatiya Sant (भारतीय संत)-Mukta Kenekar Marathi Book katha-kadambari (Novel) Continetal

Bharatiya Sant (भारतीय संत)-Mukta Kenekar Marathi Book katha-kadambari (Novel) Continetal

मनोगत

जगाच्या कल्याणा संतांच्या विभूति । देह कष्टविती परउपकारे ।।

असे तुकोबांनी म्हटले आहे. आत्मसाक्षात्कारापर्यंत पोचले असूनही केवळ सामान्य लोकांविषयी अपरंपार करुणा मनात असल्यामुळे त्यांना समजेल अशा पध्दतीने सन्मार्गाचा उपदेश करणारे संत असतात. असे हे संत समाजाचे आधारस्तंभ असतात. संत हे मूलतः सामान्य माणूसच असतात. परंतु सामान्य माणूस किती वाटचाल करू शकतो हे आपल्या चिंतनातून लेखनातून आणि लोकसंपर्कातून दाखवून देतात. त्यांच्या आचार विचारातून आणि मर्यादातून भारतीय संस्कृतीची जडणघडण होत असते. ते शाश्वत मूल्यांचे प्रबोधन करतात. त्याचप्रमाणे ते त्या काळाच्या समाजस्थितीचे भाष्यकार असतात म्हणूनच त्या त्या काळात समाजात आढळणारे दोष उणीवा, चुकीच्या प्रथा, श्रध्दा परंपरा यावर परखडपणे टीका करतात. म्हणजे त्यांची समाज सुधारकाची भूमिका असते. अर्थात त्यांचे समाज प्रबोधन त्या त्या वेळच्या वातावरणाला अनुसरून म्हणजे परिस्थितीसापेक्ष असते. म्हणूनच ते केवळ संत नसून त्या त्या काळातले लोकनायक असतात.

कोणत्याही संस्कृतीच्या किंवा समाजाच्या विकासासाठी भौतिक उन्नती ज्याप्रमाणे आवश्यक असते त्याचप्रमाणे आत्मिक उन्नतीची गरज असते. जीवनातल्या सत्त्वाची ओळख करून देताना जीवन प्रवासाची सुखात कशी करायची याचं मार्गदर्शन संत करतात. विशेष म्हणजे एकाही संतांने प्रपंच निवृत्ती सांगितली नाही तर जगावे कसे हे सांगितले ऐहिक जीवन आणि पारमार्थिक प्रगती यांचा समन्वय साधण्याची दिशा दाखवली. एकात्मतेचा विचार रुजवला सोप्या भाषेत नकळत परमार्थाची शिकवण दिली. सुसंस्कृतपणे जगण्याचा वस्तुपाठ दिला. आजच्या जागतिकीकरणाच्या युगात एकीकडे जग जवळ आल्यासारखं वाटतं आहे. पण प्रत्यक्षात मात्र माणसं एकमेकांपासून दुरावत आहेत. सामाजिक प्रदूषणाच्या काळात माणसांचे मनोबल वाढवण्याचे सामर्थ्य संत साहित्यात आहे. काळ बदलला तरी प्रवृत्ती बदलत नसतात. म्हणूनच समाजाची मानसिकता सकस संपन्न करण्यासाठी आजही संतसाहित्याची गरज आहे. ते कालातीत आहे.

लोकपालक म्हणून दौलतीविषयी काही कर्तव्य आहे म्हणून वैयक्तिक सुखदुःख बाजूला ठेवून लोककल्याणावरचा सतत विचार करण्याऱ्या अहिल्याबाईही संतच आहेत.

प्रत्येक राष्ट्राचा एक मानदंड असतो. त्यांच्या अस्तित्वातच राष्ट्र असते. रामायण आणि महाभारत ही दोन महाकाव्ये म्हणजे राष्ट्रीय ग्रंथ आहेत आणि श्रीराम व श्रीकृष्ण हे दोन महानायक भारतीय मनाला सतत प्रेरणा देणारे आहेत.

आपला देश हा अध्यात्मभूमी आहे आणि हे आध्यात्मिक संचित भारताने सर्व जगाला द्यायचे आहे असे स्वामी विवेकानंद म्हणाले होते.

Available at Ksagar Book Centre  on www. ksagaronline.com

 call on 9545567862 /02024453065